شبکه علم و دین بصیرت جویان
به گزارش بصیرت جویان به نقل از جام نیوز ، رییس پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به این سوال که ریاضت جسمانی در عمل عبادی روزه و ماه مبارک رمضان چه تفاوتی با ریاضت هایی که عرفان های نوظهور و جنبش های معنوی تجویز می کنند، دارد، اظهار کرد: در اسلام ما یک مقوله ای یا آموزه ای به نام صبر داریم که در تقسیمات روایی صبر به سه نوعِ صبر در مصیبت، صبر بر طاعت و صبر از معصیت تقسیم می شود.
وی ادامه داد: یکی از مصادیق بارز صبر روزه است به دلیل آنکه روزه نشانه ای از طاعت و بندگی خداست و در عین حال یکی از احکام عملی نسبتا دشوار و همراه رنج و تحمل گرسنگی و تشنگی و هر آنچه که به تعبیر فقهی مبطل روزه است، خواهد بود اگر چه غیر از مبطلات فقهی، مبطلات اخلاقی نیز همچون دروغ، تهمت، غیبت و … نیز نباید همراه با روزه باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: بالاتر از این روزه عرفانی دارای مجاهدت و ریاضت یا مراقبت نفس خاص خود را طلب می کند به گونه ای که روزه دار تنها به دلیل امتثال امر الهی و تحصیل رضایت حق آن را انجام دهد در نتیجه به توجه به مراتب فقهی، اخلاقی و عرفانی روزه صبر مراتب خاص خودش را خواهد یافت و صبر می تواند عبارتی عمیق تر و قوی تر از ریاضت متعارف باشد.
حجت الاسلام رودگر اضافه کرد: علاوه بر اینکه ریاضتی که در روزه وجود دارد، بنا بر فلسفه وجودی و وجوبی روزه برای تحصیل تقوای الهی است چناچه در آیه وجوب روزه به این نکته اشاره شده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، روزه داشتن بر شما مقرر شد، همچنان که بر کسانی که پیش از شما بوده اند مقرر شده بود، تا پرهیزگار شوید.»
وی تصریح کرد: بنابراین نخست در کمیت و کیفیت، دوم در مراتب و درجات و سوم در اهداف و غایات روزه، ریاضتی (به معنای مجاهدت و مراقبت نفس) نهفته است که با ریاضت های غیرمتشرعانه که عمدتا در معنویت های نوظهور و عرفان واره های می بینیم، در هر سه جنبه متفاوت است.
حجت الاسلام رودگر ادامه داد: به دلیل آن که در ریاضت های غیرشرعی هدف کسب قدرت درونی و انرژی کیهانی و به بیان دیگر اقتدار نفسانی و طبیعی است در حالی که در روزه شرعی هدف تحصیل خشنودی خدا و کسب انرژی های ماورائی و معنوی جهت تربیت و تقویت نفس برای دوری از اشتباهات، لغزش ها و گناهان است و در شکل و شاکله یا ماده (کمیت) و صورت (کیفیت) نیز بین ریاضت مندرج در روزه با ریاضت های دیگر تفاوت های مبنایی وجود دارد.
رییس پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مشکل اصلی ریاضت های عرفان واره و جنبش های نوپدید را در انگیزه و انگیخته دانست و گفت: ما روزه می گیریم که فعل الهی را امتثال کنیم و اطاعت، یا خدا را از خود راضی کنیم اما معنای این نیست که این روزه آثار و نتایج انرژیک و قدرت های درونی و معنوی ندارد اما در روزه شرعی ما صرفا در پی کسب قدرت و انرژی های مادی و نفسانی نیستیم تا ریاضتی بکشیم و انرژی دریافت کرده و به اهداف این جهانی دست یابیم هر چند در پی این ریاضت به آن قدرت ها و انرژی ها نیز می توان دست یافت که البته فرع بر آن است.
این استاد دانشگاه ابراز کرد: در واقع کسی که به صد رسید، نود هم پیش اوست و فردی که روزه گرفت به آثاری مادی مترتب بر آن همچون سلامتی جسم – که مورد تایید علم امروز است – حتی به اصطلاح عرف لاغری اندام و ….، در کنار امتثال امر خداوند متعال می رسد هر چند هدف او رسیدن به این امور نیست.
رییس پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: بنابراین، در روزه شرعی و اسلامی، انسان روزه نمی گیرد که لاغر شود یا به قدرت خاصی دست پیدا کند هر چند از قِبَل آن به سلامت و مسائل دیگر نیز دست پیدا می کند اما هدف او جلب رضایت خدایی است که در حدیث قدسی می فرماید: «الصّوم لی وأنا أجزی به؛ روزه برای من است و من خود به آن پاداش می دهم.»
حجت الاسلام رودگر خاطرنشان کرد: در حقیقت روزه برای دستیابی به تقوا تشریع شده و این حکمت آن است نه علت تشریع آن که بر حکمت آن آثار و نتایجی مترتب است./شبستان
