شبکه علم و دین بصیرت جویان
چکیده
فقه نظام تشکیل خانواده، از ابواب فقه نظام جامع خانواده است که از جمله مسائل آن، مسئولیت مکلفان در نظام تشکیل است. نویسنده در این نوشتار با تبیین انواع این مسئولیت‌ها، برای نظام خانواده، دو رکن «اهل» و «ارحام» و نسبت به تشکیل این دو رکن، دو نوع کلی از مسئولیت را در برابر رکن اوّل قائل است: مسئولیت در اقدام به نکاح و مسئولیت در انکاح. اقدام به نکاح، دو قسم مستحب و واجب دارد و انکاح به دو قسم کلی انکاح ولایی و انکاح تمهیدی تقسیم می‌شود. موضوع انکاح ولایی، الزام به نکاح مولّی‌علیه و موضوع انکاح تمهیدی، فراهم‌کردن مقدّمات و الزامات ازدواج برای افراد است. انکاح ولایی در چهار صورت تبیین می‌شود: انکاح شخصی فضولی، انکاح شخصی استقراری، انکاح شخصی اصداری و انکاح کلی اصداری. انکاح تمهیدی در سه طبقه، وجوب می‌یابد: اولیاء، ارحام و مؤمنان. این قسم انکاح، بر اولیاء، واجب عینی؛ بر ارحام، واجب کفایی و بر مؤمنان، واجب اجتماعی است. انکاح تمهیدی می‌تواند در دو مرحله انجام شود: مرحله اوّل، پیش از تشکیل خانواده و مربوط به اقدامات و مقدّمات برای تحقّق نکاح است. مرحله دوم، پس از تشکیل خانواده و نسبت به پایداری آن صورت می‌گیرد. تشکیل رکن دوم (ارحام) با توجّه به وجوب حفظ نسل، وجوب تحکیم رکن اهل در نظام خانواده و وجوب تقویت جامعه مسلمین، وجوب می‌یابد و ولیّ‌امر، اهل (رکن اوّل) و جامعه در این خصوص مسئول به شمار می‌آیند.
دریافت مقاله
http://pubs.jz.ac.ir/article_145124_66ac67679fde0b98e20726b755a27415.pdf
