شبکه علم و دین بصیرت جویان
چکیده
مهریه، مالی است که حق زوجه بر عهده زوج است و با وقوع عقد، مالکیت متزلزل زن بر آن ثابت می شود. در این مقاله چند مسأله پیرامون مهریه مطرح می شود: بررسی نسبت مهریه با تحکیم خانواده، مبانی فقهی مشهور درباره مهریه، بحران های اجتماعی، خانوادگی و حقوقی در مهریه، بازنگری در مبانی فقهی مهریه و ارائه راهکارهای فقهی برای حل آسیب های پیرامون مهریه. نگارنده با تأکید بر مبانی و روش مختار در فقه نظام خانواده و تطبیق آن بر مسأله مهریه، قائل به اشتراط قدرت زوج در توافق میزان مهریه و تقیید حق حبس به ایسار زوج و انکار آن در حالت اعسار است. دیدگاه فقهی نگارنده، ارتقای کتاب النکاح به فقه نظام خانواده، انکار معاوضی بودن و تأکید بر نظام سازی خانواده به عنوان یکی از نظام های اجتماعی است. از این منظر، نظام خانواده در اسلام مبتنی بر پنج اصل قرآنیِ ولایت، مصلحت، رِفق، مودّت و رحمت است و اکتفای زن به مهر السنّه با اصل مودّت و بخشش مهریه به شوهر – پس از احراز رضایت زن از طریق کارشناس خبره- با اصل رحمت سازگاری دارد. تغییر نگرش های اجتماعی در مسأله مهریه موجب دفع سوء استفاده های گوناگون هر یک از دو طرف از الزام به آن می شود.
