هما گزارش داد: همکاری فائزه هاشمی رفسنجانی با شورای بریتانیا

فرهاد گلزار

به گزارش بصیرت جویان به نقل از همت نیوز  در این گزارش به پیشینه فعالیت شورای بریتانیا در ایران به عنوان یکی از ارکان نفوذ سیاست خارجی انگلستان و همکاری فائزه هاشمی رفسنجانی با این شورا اشاره می شود.
شورای بریتانیا چیست؟
بنا به اظهار ویلیام هیگ، وزیرسابق امورخارجه انگلستان ، شورای بریتانیا (British Council) یکی از ارکان نفوذ دولت انگلستان در جوامع مختلف است. ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلستان در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۲ ؛ طی سخنانی در آکادمی بریتانیا گفت: “وزارت امور خارجه انگلستان یکی از سه رکن اساسی نفوذ بین المللی بریتانیا در کنار نیروی نظامی و آژانس های اطلاعاتی می باشد. وزارت خارجه نیز بخشی از قدرت نرم کشور بریتانیا در کنار “شورای بریتانیا”، بنگاه خبری بی بی سی، دانشگاه های بزرگ، برنامه های توسعه بین المللی و دستاوردهای فرهنگی از جمله المپیک و پارالمپیک می باشد.”(۱)
در بخش فارسی سایت رسمی شورای بریتانیا نیز آمده است:” شورای بریتانیا یک سازمان بین المللی بریتانیائی برای ارتباطات آموزشی و فرهنگی است.هدف شورای فرهنگی و آموزشی بریتانیا مرتبط ساختن افراد در سرتاسر جهان از طریق ارائه فرصت های یادگیری و آموزشی و افکار خلاق از طرف بریتانیا و خلق ارتباطاتی قوی و ماندگار میان بریتانیا و سایر کشورهاست.شورای بریتانیا در سال ۱۹۳۴ تاسیس و به عنوان یک موسسه عام المنفعه در بریتانیا به ثبت رسیده است.شورای بریتانیا در ۲۲۹ شهر در سراسر جهان دفترنمایندگی دارد.وزارت امور خارجه انگلستان بودجه ای سالانه در اختیار شورای بریتانیا قرار می دهد.شورای بریتانیا برای اولین بار در سال ۱۹۴۲ (آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی) در ایران آغاز به فعالیت نمود و تا سال ۱۹۷۹ (سقوط سلطنت پهلوی) در ایران حضور داشت.در زمان دولت آقای خاتمی در ماه مارس سال ۲۰۰۱ (سال گفتگوی تمدنها) شورای فرهنگی و آموزشی بریتانیا برای از سرگیری فعالیت خود پس از ۲۲ سال مجددا” به تهران دعوت شد.دفتر شورای بریتانیا در ماه اکتبر ۲۰۰۱ به طور رسمی برای مراجعه عموم بازگشائی شد.دفتر شورای بریتانیا در مجموعه شمالی سفارت بریتانیا در تهران (باغ قلهک) مستقر می باشد.شورای بریتانیا برای برقراری پیوند میان مردم ایران و مردم بریتانیا در ایران حضور دارد.هدف شورای بریتانیا برقراری همکاری های مشترک پایدار بین بریتانیا و ایران در زمینه آموزش و تحصیلات، فرهنگ، و علوم و فن آوری است. شورا می تواند با ارائه امکان استفاده از بورس های مختلف تحصیلی مانند بورس “وزارت خارجه انگلستان” ، “بریتیش پترولیوم” و “شل” برای حمایت مالی در آموزش عالی به پیشرفت جوانان ایرانی کمک کند. در سال ۲۰۰۳ وزارت امور خارجه انگلستان از طریق شورای بریتانیا، چهارده دانشجوی ایرانی در مقطع کارشناسی ارشد و بالاتر را برای یک سال تحصیلی در بریتانیا تحت پوشش مالی قرار داد. بورسهای تحصیلی شورای بریتانیا این فرصت را برای محققین ایرانی به وجود می آورند تا بتوانند تحقیقات خود را در کنفرانسها و سمینارهای بین المللی که در بریتانیا برگزار می شوند ارائه کرده و با متخصصین دیگر آشنا شوند. به محققان ایرانی که عضو دانشگاه های تائید شده توسط وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری و یا وزارت بهداشت و علوم پزشکی می باشند، هشت بورس معتبر که توسط شورای بریتانیا در ایران تامین می شوند، اهدا می شود. درخواستهای دریافت شده از تمامی زمینه های علمی مورد بررسی قرار می گیرند. مبلغ بورس ۸۰۰ پوند انگلیس می باشد که هزینه رفت و آمد و سایر هزینه های یک هفته را تحت پوشش قرار می دهد. به همه دانشجویان بورسیه در دریافت ویزای انگلیس کمک خواهد شد و همچنین این افراد به بریتیش ایرویز معرفی می شوند تا در زمان خرید بلیط، از تخفیف برخوردار گردند.متقاضیان بورس شورای بریتانیا باید طرحی را به شورای بریتانیا در ایران ارائه کنند و توضیح دهند که نتایج شرکت در کنفرانس، چه تاثیری در مشارکت میان دانشگاه های ایران و انگلیس خواهد داشت.برای اینکه متقاضیان بتوانند تحقیقات علمی خود را ارائه کنند یا در گردهمایی های تخصصی شرکت کنند، باید از تسلط کافی در انگلیسی برخوردار باشند.همه دانشجویان بورسیه ای که از شورای بریتانیا بورس دریافت می کنند، باید تا ده روز پس از بازگشت خود گزارش مختصری را برای واحد بورسهای تحصیلی شورای بریتانیا در ایران آماده کنند “(۲)
فعالیتهای شورای بریتانیا در شرایطی توسط دولت آقای خاتمی مجاز شمرده شده بود که حتی ساواک هم در سالهای پیش از انقلاب ، نسبت به فعالیتهای این شورا حساسیت نشان می داد. مطابق یکی از اسناد موجود ، ساواک معتقد بود که سفارت انگلیس در تهران از “شورای بریتانیا” و کلاسهای آموزشی مرتبط با آن به عنوان پوششی برای کسب اطلاعات و به دام انداختن نخبگان و شخصیتها استفاده می نمود. در این سند ساواک آمده است:
از: ساواک اصفهان
شماره ۴۴ ـ ۴۴۵۷/۱۰ و تاریخ ۲۸/۱۱/۴۴
به: مدیریت کل اداره سوم ۳۲۱
درباره: انجمنهای روابط فرهنگی و بیگانگان
به طوری که استحضار دارند (…) سفارت انگلیس در تهران دارای شورای بریتانیا میباشد که این مؤسسه علاوه بر تدریس زبان انگلیسی فعالیتهای دیگری از قبیل کلاس درس خصوصی انگلیسی در منازل اشخاص و کلاس درس آشپزی به خانمها و کلاسهای مطالعه و برنامههای خارج از تدریس زبان انگلیسی ترتیب دادهاند که عدهای از خانمها و رؤسای ادارات و افراد سرشناس جزو اعضای آن میباشند و ضمن این ملاقاتها و در پوشش مطالعه انگلیسی به طور غیرمحسوس اطلاعات موردنیاز خود را کسب نموده و اشخاصی را نیز نشان نمایند. (…) انگلیسیها علاوه بر شورای بریتانیا دارای مؤسسات دیگری از قبیل دایره اسقفی، کلیسای لوقا ـ بیمارستان مسیحی ـ پرورشگاه نابینایان و تعدادی دبستان و دبیرستان میباشد و با معاشرت و دوستی که کارکنان غیرایرانی این مؤسسات با عده ای از سرشناسان شهر و کارمندان ادارات دولتی و سایر مؤسسات ملی پیدا نمودهاند امکان دارد اطلاعات مورد نیاز خود را کسب نمایند.(…)
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان اصفهان. تقوی
گیرنده. مدیریت کل اداره هشتم (۸۴۳) جهت استحضار (۳)
هر چند که دولت آقای خاتمی فعالیت مجدد شورای بریتانیا در ایران را مجاز اعلام کرد اما با آغاز به کارریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد وش دولت نهم فعالیتهای این شورا مورد تردید قرار گرفت تا آنجا که در زمستان ۱۳۸۷ ، با دستور دولت آقای احمدی نژاد ، فعالیتهای شورای بریتانیا در تهران تعطیل شد. بنا بر اعلام مسئولین شورای بریتانیا از سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۸۷ آنان توانسته بودند ۱۳۰۰۰ نفر از ایرانیان را تحت پوشش فعالیتهای خود قرار دهند.(۴)
همکاری فائزه هاشمی رفسنجانی با شورای بریتانیا
فائزه هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۹ و با حمایت سازمان تربیت بدنی در دولت پدرش ، فدراسیون اسلامی ورزش زنان را تاسیس کرد. فعالیتهای این فدراسیون در سال ۱۳۸۹ متوقف شد. عده ای از کارشناسان معتقدند :”انجام فعالیت هایی که ربطی به ورزش نداشت و پرداختن فائزه هاشمی رفسنجانی به فعالیت های غیر ورزشی اعم از علمی، سیاسی، تجاری و بدل کردن فدراسیون به دفتری برای انجام فعالیت های مورد نظر خود از دلایل بسته شدن این فدراسیون است.”(۵) ضمن آنکه ثریا بختیار، سرمربی تیم ملی بسکتبال بانوان نیز در همین رابطه گفته بود: هدف فائزه هاشمی رفسنجانی این بود که با تشکیل این فدراسیون، ورزش را سکوی پرتاب خود به سیاست کند.”(۶)
بنا بر سند منتشر شده در سایت رسمی دانشگاه متروپولیتن لندن ، فدراسیون اسلامی ورزش زنان به ریاست فائزه هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۸۷(۲۰۰۸) مجموعه ای از کارگاههای آموزشی ویژه مربیان و ورزشکاران زن کشورمان را تحت پوشش شورای بریتانیا در تهران برگزار کرده است.به بخشی از متن سند توجه فرمایید(۷):
“London Metropolitan University is collaborating with the Islamic Federation of Women’s Sports (IFWS) to organise a range of educational workshops in Iran, on sports development and management. The scheme is being held in conjunction with the British Council in Tehran.Under the programme, the University will run three workshops in Iran in February 2008. They will be; Nutrition and Sport; Coaching and Sport Psychology; Strategic Management in Sport. ”
“دانشگاه متروپولیتن لندن با همکاری فدراسیون اسلامی ورزش زنان (IFWS) یک مجموعه کارگاه های آموزشی در ایران، به منظور توسعه ورزش و مدیریت برنامه ریزی کرده است. این طرح با وساطت شورای بریتانیا در تهران برگزار می شود. فوریه ۲۰۰۸ در این برنامه سه کارگاه تغذیه و ورزش ، مربیگری و روانشناسی ورزشی و مدیریت استراتژیک ورزشی در ایران برگزار می شود.”
با توجه به ارتباط و همکاری دیرینه فائزه هاشمی رفسنجانی با شورای بریتانیا ، مواضع حمایت آمیز شبکه بی بی سی فارسی از وی بهتر قابل درک می شوند.شبکه بی بی سی فارسی به عنوان یکی از بازوهای فرهنگی وزارت خارجه انگلستان ، سال ۹۱ و همزمان با بازداشت فائزه هاشمی رفسنجانی اعلام کرد:”پس از کش و قوسی یکساله حکم حبس شش ماهه فائزه هاشمی اجرا شد و او راهی زندان اوین شد. از آنجایی که پرونده او سیاسی بود، فائزه هاشمی مشمول حقوق و ملاحظات مربوط به یک زندانی سیاسی و عقیدتی عملکرد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می باشد.فائزه هاشمی در مجموع همواره گرایش اصلاح طلبانه داشته و رو به مردم بوده است …دفاع از آزادی او فقط محدود به حقوق شهروندی وی نیست، بلکه شجاعتش در دفاع از آزادی ها و پشتیبانی از حقوق زنان و آزادی های اجتماعی آنان، جایگاه خاصی برای وی در جامعه مدنی ایران ایجاد کرده است .” فائزه هاشمی رفسنجانی پس از تشکیل فدراسیون اسلامی بانوان در سال ۱۳۶۹ در عرصه عمومی مطرح شد. فعالیت های وی در حد نه چندان زیادی باعث برداشتن موانع پیشروی ورزش زنان گشت. او از دوچرخه سواری زنان و ورزش آنان در امکان عمومی دفاع کرد. این مسئله باعث واکنش تند گروه های فشار شد ولی وی عقب ننشست. او در انتخابات مجلس پنجم نفر دوم تهران شد. در مجموع مواضع قابل دفاعی در مجلس پنجم داشت و در تشکیل حزب کارگزاران سازندگی نقش فعالی داشت. در جریان دوم خرداد از خاتمی حمایت کرد و پس از آن نیز با انتشار روزنامه زن کوشید تا به گسترش آزادی های مطبوعاتی کمک کند. برآیند فعالیت های فائزه هاشمی برای وی در مسیر گذار به دموکراسی و توسعه کشور اعتبار ایجاد کرده است.»(۸)
منابع:
(۱) http://www.isaq.ir/vdchtwnxd23ni.ft2.html

(۲) http://www.britishcouncil.org/fa/iran-about-us-who-we-are-farsi.htm

(۳) http://s-h-salehi.blogfa.com/post-168.aspx

(۴) http://fa.wikipedia.org/wiki/شورای_فرهنگی_بریتانیا_در_تهران

(۵) http://www.jahannews.com/vdcew78zpjh8xni.b9bj.html

(۶) http://www.fardanews.com/fa/print/123226

(۷) http://www.londonmet.ac.uk/news/latest-news/london-metropolitan-university-to-collaborate-with-islamic-federation-of-womens-sports.cfm

(۸) http://www.jamnews.ir/fa/FullStory/News/?NewsId=116445&CatID=1