شبکه علم و دین بصیرت جویان
امید طاهرنژاد/ دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل
۱. مقدمه
ضدیت با رژیم صهیونیستی که توسط امام خمینی (ره) به اصلی کلیدی و هویتی در سیاست داخلی و خارجی جمهوری اسلامی ایران مبدل شد، بدون گسست، همواره با رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پیگیری شده است. با پیگیری بیانات ایشان به نقطه عطفی در رویارویی جمهوری اسلامی ایران با رژیم صهیونیستی در سال ۱۳۹۰ می‌رسیم. از آن پس شاهد روند تجمیعی تهدید در برابر تهدید علیه رژیم صهیونیستی هستیم. به عبارتی، از آن پس رهبر معظم انقلاب به‌تناسب روند صعودی تهدید رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران راهبردهای مبارزاتی عملیاتی و عینی برای مقابله با اسرائیل را مطرح کردند. در این یادداشت تلاش می‌شود تا به تبیینی از چرایی این روند تجمیعی دست‌یابیم.
۲. دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران
دکترین نظامی اشاره به اصول کلی و اساسی حاکم بر فضای نظامی کشور در زمان صلح دارد که با توجه به آن، نیروهای مسلح کشورها وظایف عملیاتی خود در زمان جنگ را منطبق با آن می‌کنند.[۱] پنتاگون در گزارش اخیر خود، دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران را دفاعی می‌داند که مبتنی بر استفاده از دیپلماسی، دفاع در برابر حملات احتمالی و پاسخ به متجاوزان خارجی است.[۲]
دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران در برابر همه کشورها دفاع از خود در صورت حمله است بدون اینکه تجاوز به کشوی را شروع کند؛ به عبارتی، دکترین دفاعی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر «استراتژی تهدید در برابر تهدید» و یا تهدید متقابل است که دارای چند محور اساسی است؛ این محورها عبارت‌اند از: توسعه صنایع دفاعی کشور، تحمل ضربه اول، توانایی وارد آوردن ضربه دوم اعم از ضربه متقابل موشکی و دیپلماسی دفاعی[۳] است.
اما با وجود این، به‌رغم دفاعی بودن دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران، باید بین رژیم صهیونیستی و کشورهای دیگر تفاوت گذاشت. رهبر معظم انقلاب علاوه بر آمادگی دفاعی جمهوری اسلامی ایران در مقابله هرگونه تهدید ازجمله تهدیدات احتمالی رژیم صهیونیستی روی راهبردهای تسلیح کرانه باختری و حمایت از همه گروه‌های مبارز علیه رژیم صهیونیستی تأکید کردند که نشان می‌دهد دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران فراتر از حالت تدافعی است و موضع تهاجمی علیه رژیم صهیونیستی دارد.
۳. روند تجمیعی سیر مواضع مقام معظم رهبری علیه رژیم صهیونیستی
در این قسمت تلاش می‌کنیم تا با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری روند تجمیعی موضع‌گیری ایشان علیه رژیم صهیونیستی را که در قالب دکترین تهدید متقابل قابل‌درک است، دریابیم. از اصطلاح روند تجمیعی به‌جای روند صعودی استفاده می‌کنیم چرا که به نظر واژه‌ای رساتر است. روند تجمیعی اشاره به اضافه شدن موارد جدید به موارد قبلی و درنتیجه اضافه شدن به خروجی تهدید علیه رژیم صهیونیستی است اگرچه در ظاهر امر مرحله جدید از مرحله قبلی دارای بار کم‌تری باشد یا به لحاظ نوعی با آن متفاوت باشد؛ به عبارتی نه‌تنها ایشان از موضع‌گیری‌های قبلی عقب‌نشینی نکردند بلکه هر بار چیز جدیدی را به آن اضافه کردند.
۳.۱. راهبرد حمایت از «هر ملت»، «هر گروه» در «هر جا» در مبارزه علیه رژیم صهیونیستی
رهبر معظم انقلاب در خطبه‌های نماز جمعه در پاسخ به اتهامات حکام بحرین به دخالت ایران در امور داخلی این کشور از راهبرد حمایت از «هر ملت»، «هر گروه» و در «هر جا» پرده برداشتند که به عبارتی، نقطه عطفی در ضدیت با رژیم صهیونیستی محسوب می‌شد.
استفاده مقام معظم رهبری از واژگانی چون «هر جا»، «هر ملتی» و «هر گروهی» اشاره به باز بودن دایره مقابله با رژیم صهیونیستی دارد؛ به عبارتی جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها به‌طور خاص از نیروهای مقاومت حمایت می‌کند بلکه در هر مکان، هر ملتی یا گروهی که خواهان مبارزه با رژیم صهیونیستی باشد جمهوری اسلامی ایران خود را حامی آن می‌بیند.
«من همین‌جا به این مناسبت، این جمله را عرض بکنم: حکام بحرین ادعا کردند که ایران در قضایای بحرین دخالت می‌کند. این دروغ است. نه، ما دخالت نمی‌کنیم. ما آنجائی که دخالت کنیم، صریح میگوییم. ما در قضایای ضدیت با اسرائیل دخالت کردیم؛ نتیجه‌اش هم پیروزی جنگ سی‌وسه روزه و پیروزی جنگ بیست‌ودو روزه بود. بعد از این هم، هر جا هر ملتی، هر گروهی با رژیم صهیونیستی مبارزه کند، مقابله کند، ما پشت سرش هستیم و کمکش می‌کنیم و هیچ ابایی هم از گفتن این حرف نداریم. این حقیقت و واقعیت است. اما اینکه حالا حاکم جزیره‌ی بحرین بیاید بگوید ایران در قضایای بحرین دخالت می‌کند، نه، این حرف درستی نیست؛ حرف خلاف واقعی است. ما اگر در بحرین دخالت می‌کردیم، اوضاع در بحرین جور دیگری می‌شد!» (خطبه‌های نماز جمعه تهران ۱۴/۱۱/۱۳۹۰)
۳.۲. راهبرد دفاع متوازن
رهبر معظم انقلاب با اوج‌گیری تهدیدات آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها از موضع‌گیری خود عقب‌نشینی نکردند بلکه به هم‌ترازی اقدامات دفاعی جمهوری اسلامی ایران علیه معترضین اشاره‌ای ملموس می‌کند. ایشان به سنت الهی در پیروزی حتمی مؤمنان در اقدامات دفاعی خود اشاره می‌کنند. با اعتماد کامل به وعده‌های خداوند در قرآن کریم به هم‌سطح بودن اقدامات دفاعی جمهوری اسلامی ایران علیه اقدامات آفندی دشمن اشاره می‌کنند.
«ممکن است آمریکا خطرهایی برای کشورهای دیگر ایجاد کند؛ ممکن است دیوانگی کنند. البته من همین‌جا بگویم؛ ما سلاح اتمی نداریم، سلاح اتمی هم نخواهیم ساخت، اما در مقابل تهاجم دشمنان – چه آمریکا و چه رژیم صهیونیستی – برای دفاع از خودمان، در همان سطحی که دشمن حمله کند، به آنها حمله خواهیم کرد. قرآن کریم به ما نوید داده است: «و لو قاتلکم الّذین کفروا لولّوا الأدبار ثمّ لا یجدون ولیّا و لا نصیرا. سنّه اللّه الّتی قد خلت من قبل و لن تجد لسنّه اللّه تبدیلا». هیچ جا در قرآن نیامده است که اگر شما شروع به جنگ کردید، حمله کردید، حتماً پیروز خواهید شد؛ ممکن است پیروز بشوید، ممکن است شکست بخورید … اما وعده داده است که اگر دشمن ابتدا به حمله کرد، آن دشمن قطعاً شکست خواهد خورد.» (بیانات معظم له در حرم رضوی ۰۱/۰۱/۱۳۹۱)
۳.۳. راهبرد تهدید تا حد محو رژیم صهیونیستی
در آغاز سال ۱۳۹۲، رهبر معظم انقلاب با اشاره به دشمن درجه اول ایران یعنی آمریکا به دشمنی رژیم صهیونیستی اشاره می‌کنند و با ناچیز انگاشتن توان این رژیم به‌صورت مصداقی و روشن مشخص ساختند که در صورت حمله این رژیم، جمهوری اسلامی ایران تا نابودی و محو این رژیم پیش خواهد رفت (تل‌آویو و حیفا نمادی از شاکله کلی این رژیم است).
«…دشمن صهیونیستی هم هست، منتها رژیم صهیونیستی در قواره و اندازه‌ای نیست که در صف دشمنان ملت ایران به چشم بیاید. گاهی سردمداران رژیم صهیونیستی، ما را تهدید هم می‌کنند؛ تهدید به حمله‌ی نظامی می‌کنند؛ اما به نظرم خودشان هم می‌دانند و اگر نمی‌دانند، بدانند که اگر غلطی از آنها سر بزند، جمهوری اسلامی «تل‌آویو» و«حیفا»راباخاکیکسانخواهد کرد.»(بیانات معظم له در حرم مطهر رضوی ۰۱/۰۱/۱۳۹۲)
۳.۴. راهبرد تسلیح کرانه باختری
این مرحله که ارتباط نزدیکی با مرحله اول دارد؛ رهبر معظم انقلاب بار مجدد به تقویت بازوهای اجرایی جمهوری اسلامی ایران علیه رژیم صهیونیستی اشاره می‌کنند و به عبارتی به‌صورت ملموس، عملیاتی و راهبردی خواهان تسلیح کرانه باختری می‌شوند.
«احتمال اینکه طرف مقابل – که همین رژیم گرگصفت خشن است – کوتاه بیاید، وجود دارد؛ کما اینکه الآن دارند با همه‌‌ى توان دنبال آتش‌‌بس می‌گردند؛ یعنى بیچاره شدند. آدم‌‌‌کشى می‌کند، کودک‌‌کشى می‌کند، قساوت بیرون از حد و اندازه‌‌ى معقول بشرى نشان می‌دهد، اما درعین‌حال عاجز هم هست؛ یعنى در یک محذور، در یک گرفتارى سخت گرفتار است؛ لذا دنبال آتش‌‌بس است. لذا بنده عقیده‌‌ام این است، این اعتقاد ما است که کرانهى باخترى هم مثل غزه باید مسلح بشود. دست قدرت [لازم است]. کسانی که علاقه‌‌مند به سرنوشت فلسطین‌اند، اگر می‌توانند کارى بکنند، کار این است؛ در آنجا هم باید مردم را مسلح کنند. تنها چیزى که ممکن است از محنت فلسطینى‌‌ها بکاهد، عبارت است از همین‌که دست قدرت داشته باشند، بتوانند قدرت‌‌نمایى بکنند؛ والا با برخورد رام و مطیع و سازش‌‌کارانه، هیچ کارى به نفع فلسطینى‌‌ها انجام نخواهد گرفت و از خشونت این موجود خشن و خبیث و گرگصفت چیزى کاسته نخواهد شد.» (بیانات معظم له در دیدار دانشجویان ۰۱/۰۵/۱۳۹۳)
بار دیگر ایشان در جمع علمای اسلامی از مذاهب گوناگون به راهبرد تسلیح کرانه باختری اشاره کردند تا گذر جمهوری اسلامی ایران از قالب محدود اختلافات مذهبی در ضدیت با رژیم صهیونیستی را نشان دهند.
«ما اسیر محدودیت‌های مذهبى نشدیم… ما نگاه کردیم به آن هدف اصلى و کمک کردیم و توانستیم مشت برادران فلسطینى‌مان را در غزّه و در مناطق دیگر تقویت کنیم و ان‌شاءالله ادامه خواهیم داد؛ و من اعلام کردم و قطعاً این خواهد شد که کرانهى باخترى هم باید مثل غزّه مسلّح بشود و آماده‌ى دفاع باشد.»(بیانات معظم له در دیدار شرکت‌کنندگان در «کنگره‌ى جهانى جریان‌های افراطى و تکفیرى از دیدگاه علماى اسلام» ۰۴/۰۹/۱۳۹۳)
ادامه دارد…
منبع: اندیشکده راهبردی تبیین
لینک مرتبط/
بازخوانی روند تجمیعی موضع‌گیری امام خامنه‌ای علیه رژیم صهیونیستی/قسمت دوم
